Thế chấp tài sản thuộc sở hữu Nhà nước

Sau nhiều lần công nhân tố cáo việc làm bất minh của ông Nguyễn Đại Liêm, cuối tháng 7/2012, bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã chỉ đạo tổ công tác đặc biệt làm rõ sự việc. Ngày 2-8-2012, Vụ Tổ chức cán bộ và Thanh tra Bộ đã có báo cáo gửi bộ trưởng, khẳng định: Công ty TNHH Đường 126 (gọi tắt là Công ty Đường 126) có nhu cầu về vốn và phục vụ mục đích kinh doanh nên đã dùng nhà xưởng và đất của công ty tại tổ 22 thị trấn Đông Anh để cầm cố, thế chấp cho Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) – Chi nhánh Đông Anh.

Do không có khả năng thanh toán, ngày 27/6/2008, Viettinbank đã bán toàn bộ khoản nợ trên cho Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DATC) - Bộ Tài chính. Ngày 1/11/2010, Công ty Đường 126 đã bàn giao khu nhà xưởng cấp 4 gắn liền với quyền sử dụng 5.400m2 đất thuê cho DATC. Sau khi tiếp nhận, ngày 27/12/2010, DATC đã bán khu nhà xưởng cấp 4 trên cho Công ty TNHH Cơ khí chính xác Thúy Hùng (Công ty Thúy Hùng).

Tuy nhiên, tại khu đất mà Công ty Đường 126 đã bán có 3 dãy nhà tập thể và 14 gia đình thuộc Công ty Đường 126 đang sinh sống tại đây.

Báo cáo cũng nêu, từ cuối năm 2010, tập thể những người lao động đang sinh sống tại khu tập thể Xưởng sửa chữa của Công ty Đường 126 đã nhiều lần gửi đơn tố cáo tới CIENCO 1 về sự việc trên, tuy nhiên, CIENCO 1 không giải quyết dứt điểm, kịp thời nên dẫn đến khiếu kiện kéo dài.

Từ ngày 23/7/2011 đến 31/7/2012, Công ty Thúy Hùng đã cho người đến phá dỡ khu tập thể của người lao động của Công ty Đường 126 để lấy mặt bằng, gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của người lao động, đẩy mâu thuẫn của họ với Công ty Đường 126 ngày càng gay gắt.

Khuất tất

Hầu hết người lao động không đồng tình với nội dung của bản báo cáo này. Thứ nhất, Công ty Đường 126 chưa hề chuyển đổi sang Công ty TNHH 1 thành viên, thế nhưng, Vụ Tổ chức cán bộ và Thanh tra Bộ GTVT lại khẳng định Công ty Đường 126 là Công ty TNHH 1 thành viên. Có phải Thanh tra Bộ GTVT muốn đùn đẩy trách nhiệm cho Công ty Đường 126? Thứ hai, diện tích 5.400m2 đất mà ông Nguyễn Đại Liêm đã dùng để thế chấp cho Ngân hàng Công thương là đất thuê của Nhà nước, trả tiền thuê đất hàng năm. Tại sao trong báo cáo lại không đề cập cụ thể vấn đề này? Thứ ba, gần 2 năm nay, cuộc sống của gia đình công nhân rất lao đao, một số gian nhà bị đập phá, một vài gia đình phải đi sơ tán. Thế nhưng, trong báo cáo, Vụ Tổ chức cán bộ và Thanh tra Bộ lại không đề cập đến những chi tiết quan trọng như vậy?

Việc Công ty Đường 126 lấy đất đai, nhà xưởng ra để cầm cố, thế chấp cho ngân hàng cần phải được tìm hiểu rõ. Cựu thứ trưởng Bộ TN&MT Đặng Hùng Võ nói với Nguoiduatin.vn, "đất thuê của Nhà nước và trả tiền thuê đất hàng năm không được đem đi thế chấp. Hơn nữa, không được thế chấp khu đất ở đã được phân cho cán bộ, công nhân viên làm nhà ở". Không thể để một vài cá nhân nhân danh công ty có quyền đứng ra định đoạt.

Nhiều nghi ngờ về sự bắt tay giữa lãnh đạo Công ty Đường 126 với các bên để bán khu đất. Theo dự đoán, với diện tích trên 5.400m2 đất sau khi DATC phát mại, được Công ty Thúy Hùng mua lại với giá 4,05 tỷ đồng so với giá thị trường năm 2010 là quá rẻ và ẩn chứa nhiều khuất tất chưa làm rõ.

Chuyên gia pháp lý: Bộ GTVT phải chịu trách nhiệm liên đới

Trả lời phỏng vấn Nguoiduatin.vn, ông Nguyễn Đình Sơn – Viện Nghiên cứu Nhà nước và Pháp luật nói, ông "có thể đưa ra một số kết luận" như sau: Thứ nhất, việc Công ty Đường 126 thực hiện là hoàn toàn sai, các bên có liên quan khi thực hiện các giao dịnh trên cơ sở việc vi phạm đương nhiên là vô hiệu (vấn đề này có thể được hiểu là có sự bao che hay cố tình làm sai pháp luật của một số cơ quan Nhà nước hoặc sự vận động hành lang tốt của Cty Đường 126). Thứ hai, việc Vụ Tổ chức cán bộ, Thanh tra Bộ GTVT xác định tư cách pháp nhân của Công ty Đường 126 là Công ty TNHH 1 thành viên thì DN chỉ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn điều lệ của công ty (Khoản 1 Điều 63 Luật Doanh nghiệp), việc này là đùn đẩy trách nhiệm cho Công ty Đường 126. Việc xác lập các giao dịch trái pháp luật của Công ty Đường 126 đã được thực hiện, CIENCO 1 và Bộ GTVT không thể không biết và phải chịu trách nhiệm liên đới. (Còn tiếp).